Chương 5: Khuyến Học

Thở dài, quả thật chỉ có thể thở dài!

Nhìn hai vị học sĩ uyên bác trung thư tả thừa Lận Ngọc Dương và trung thư hữu thừa Ngu Tử Khởi từng người một bị một thiếu niên chỉ mới mười bốn tuổi miệng còn hôi sữa áp chế, thiên tử Đại Ngụy trong lòng thầm kêu lên, nhi tử của ta quả là dị tài!

Triệu Nguyên Tư không kìm được nhìn sang phía trung thư lệnh Hà Tương Tự. Thiên tử Đại Ngụy lúc này đâu còn tâm trí để ba vị đại thần trung thư này giúp răn dạy đứa con bướng bỉnh ngoan cố này nữa, điều ông muốn nhìn thấy hơn chính là đứa con kỳ dị này của mình có thể nào áp chế được cả Hà Tương Tự không.

Nếu thật sự lão thần Hà Tương Tự cũng bị áp chế, đây quả thật là một chuyện kỳ lạ!

Nhìn thấy ánh mắt hơi lộ vẻ tinh nghịch của thiên tử, Hà Tương Tự trong lòng cười khổ một tiếng. Tất nhiên ông hiểu thiên tử đang nổi tính trẻ con, thuần túy chỉ muốn xem kịch hay nhưng chuyện này làm sao có thể để thiên tử toại nguyện được?

Đường đường ba vị đại thần trung thư tỉnh lại bị một hoàng tử mới mười bốn tuổi bắt bẻ đến cứng họng, nếu lan truyền ra ngoài, mặt mũi đại thần trung thư Thùy Củng điện sẽ mất hết.

Vì thể diện của đại thần trung thư, vì bộ mặt già nua của bản thân, Hà Tương Tự không muốn bị "lật thuyền trong cống ngầm".

Ông chậm rãi bước đến trước mặt bát hoàng tử Hoằng Nhuận, cẩn thận quan sát vị bát điện hạ có lời nói cử chỉ đều khác với những vị hoàng tử còn lại này.

“Quả đúng là một vị điện hạ cơ trí…”

Trong lòng Hà Tương Tự thầm cảm khái, vừa vuốt râu vừa cười nói:

“Lão thần sống uổng phí mấy chục năm, khó nói sẽ có gì để dạy điện hạ, như vậy đi, lão thần kể cho điện hạ nghe một câu chuyện.”

“Mời kể.”

“Từng có người trồng hai cây non, một cây chăm sóc cẩn thận, diệt cỏ dại quanh gốc cây, cắt bỏ cành nhánh, cuối cùng cây này trưởng thành cao sừng sững, có thể dùng làm trụ cột khi xây lầu cao. Cây còn lại do thiếu sự chăm sóc, cành nhỏ và cong, không thể dùng làm trụ cột, chỉ có thể làm củi. Điện hạ muốn làm trụ cột hay làm củi?”

Thiên tử Đại Ngụy Triệu Nguyên Tư vừa nghe vừa thầm gật đầu.

Không ngờ bát hoàng tử Hoằng Nhuận nghiêng đầu nhìn Hà Tương Tự một hồi lâu, không trả lời, cậu cũng cười nói:

“Lão đại nhân, bổn hoàng tử cũng kể cho lão đại nhân nghe một câu chuyện được chứ?”

“Điện hạ mời kể.” Hà Tương Tự cảm thấy khó hiểu.

Triệu Hoằng Nhuận suy nghĩ một lúc, mở miệng nói rằng:

“Dựa theo câu chuyện của lão đại nhân kể tiếp vậy... Trụ cột sừng sững, cuối cùng bị vận chuyển về cung, trở thành trụ cột đại điện. Nhưng tiếc thay các trụ cột khác chưa được chuyển đến mà chỉ có một trụ cũng không thể xây lầu cao. Mùa đông năm đó, cây cột vẫn trơ trọi ở đó. Quay lại cái cây bị cong, người bản địa chặt làm củi, hàng trăm người được trải qua mùa đông ấm áp... Lão đại nhân muốn làm trụ cột hay làm củi?

“...” Hà Tương Tự mở miệng nhưng lại không nói được lời nào.

Vốn dĩ là một câu chuyện ngụ ngôn cực hay để khuyên bảo hoàng tử nhưng sau khi bị Triệu Hoằng Nhuận thêm vài câu, hàm ý của câu chuyện đã thay đổi triệt để. Nhất là khi Triệu Hoằng Nhuận còn chỉ rõ một sự thật trong câu chuyện: Một gốc cây cao to sừng sững, đích thực có thể trở thành trụ cột của lầu cao, nhưng vấn đề ở chỗ, chỉ có một cây cột thì không thể nào xây lầu, nếu không có những cây cột khác, cùng lắm cũng chỉ có thể cô đơn làm vật trang trí ở bãi đất trống xây lầu, không có tác dụng. Nhìn lại cái cây bị cong, mặc dù hình dạng không đẹp, nhưng lại có thể cung cấp cho hàng trăm người sưởi ấm nấu nướng, giúp họ vượt qua mùa đông giá lạnh.

Vậy rốt cuộc là ai cao hơn ai thấp hơn?

“A ha, xem ra thể diện lão già này hôm nay khó bảo toàn rồi…”

Hà Tương Tự vừa cười khổ vừa lắc đầu.

Tuy trong điện ai cũng biết rõ lý lẽ của bát hoàng tử đều ngược ngạo nhưng vấn đề là, những lý lẽ ngược ngạo này là được cậu nói rất rành mạch, nghe quả thật cũng khá hợp lý.

Lúc này, thiên tử Đại Ngụy Triệu Nguyên Tư thực sự rất xúc động, vốn chỉ nghĩ là một trò đùa, không ngờ hoàng bát tử Triệu Hoằng Nhuận lại áp chế được ba vị đại thần trung thư học cao hiểu rộng này, dù là ý đồ bất chính, nhưng điều này ngay cả hoàng lục tử Triệu Hoằng Chiêu cũng chưa làm được.

Tổ tông Đại Ngụy hiển linh, nhi tử này tài năng không phải có thể sánh ngang cả Hoằng Chiêu sao? Quả là thiên lý câu (1)! Triệu Nguyên Tư thầm vui vẻ cảm khái, nhưng ngoài mặt vẫn không biểu lộ chút nào, dù sao Triệu Hoằng Nhuận tuy có áp chế được ba vị đại thần trung thư, nhưng điều này cũng chỉ càng cổ súy cho sự bướng bỉnh chán học ham chơi của cậu, hành vi này há có thể cổ súy?

Nghĩ đến đây, Triệu Nguyên Tư hừ lạnh một tiếng, tỏ ra vẻ không quan tâm, mắng:

“Đều là lý lẽ ngược ngạo! Ba vị đại nhân có lòng tốt khuyên nhủ con, con lại càn quấy bậy bạ, quả thật ngông cuồng!”

“Những lời này phụ hoàng nên nói từ trước mới đúng, đã đến lúc này rồi, hoàng nhi không phục...”

“Sao?”

Triệu Nguyên Tư nghe xong cảm thấy vui mừng, sờ cằm nói với vẻ mặt tinh quái:

“Nếu đã như vậy, để trẫm hỏi con, con có dám trả lời?”

Triệu Hoằng Nhuận ngẩng đầu nhìn phụ thân, vui cười nói:

“Nếu phụ hoàng cũng không thể áp chế con, có phải vị Đổng công công này cũng sẽ đứng ra làm khó con?”

“Còn ra thể thống gì…”

Mọi người trong điện tuy cảm thấy tức cười, nhưng không dám tùy tiện lên tiếng, lão thái giám Đổng Hiến lập tức khoát tay nói:

“Lão nô nào dám?”

Lúc này, Triệu Nguyên Tư chau mày nói:

“Trẫm ra câu hỏi cuối, nếu con trả lời được, ừm... trẫm sẽ bỏ qua chuyện con trốn học.”

Ông vốn định nói, nếu con trả lời được, trẫm sẽ cho phép con không cần đi cung học nữa. Nhưng nghĩ lại, Triệu Hoằng Nhuận quá tinh quái, không chừng trả lời được thật, do đó, thiên tử Đại Ngụy thay đổi ý định ngay lập tức.

“Chỉ vậy thôi sao? Thôi được rồi, phụ hoàng hỏi đi.” - Triệu Hoằng Nhuận bất mãn nói.

Thiên tử Đại Ngụy suy nghĩ một lúc, hỏi một câu khiến mọi người kinh ngạc:

“Sáng nay trên Văn Đức điện, con đề ra bốn chữ “dân phú quốc cường”, vậy trẫm hỏi con, làm sao để khiến dân phú?”

“Ồ?”

Ba vị đại thần trung thư kinh ngạc nhìn thiên tử Đại Ngụy, thầm nghĩ, không phải đang khuyên bảo vị điện hạ bướng bỉnh ngoan cố này sao, sao lại trở thành hỏi chính sách? Làm thế nào khiến "dân phú", kế hoạch lớn của quốc gia là điều một vị hoàng tử miệng còn hôi sữa mới chỉ mới mười bốn tuổi có thể trả lời được sao? Bệ hạ rõ ràng đang làm khó bát điện hạ.

Nhưng điều khiến họ càng kinh ngạc hơn là, Triệu Hoằng Nhuận nghiêm túc trả lời một câu:

“Trọng thương, bạc phú.”

Hàm ý chính là ủng hộ thương nghiệp dân gian, cắt giảm thuế má.

“...” Trung thư hữu thừa Ngu Tử Khởi nghe xong sững sờ, dù sao câu trả lời của Triệu Hoằng Nhuận cũng vô tình trùng hợp với suy nghĩ của ông.

“Quả nhiên trả lời được…”

Thiên tử Đại Ngụy sắc mặt vẫn không thay đổi, vì sớm đã dự đoán như vậy, nếu không đã không kịp thời sửa lời hứa:

“Thuế má là căn cơ của quốc gia, há có thể nói giảm là giảm. Hãy nói cụ thể hơn về trọng thương đi.”

“Có gì để nói cụ thể chứ, thì là cổ vũ dân gian phát triển thương nghiệp thôi.” - Triệu Hoằng Nhuận tùy tiện trả lời.

Lúc này, trung thư hữu thừa Ngu Tử Khởi không kìm được mở miệng nói:

“Nhưng điện hạ, nếu cổ vũ dân gian phát triển thương nghiệp sẽ tổn hại lợi ích quý tộc quyền quý...”

Triệu Hoằng Nhuận quay đầu nhìn về phía Ngu Tử Khởi, thờ ơ đáp:

“Trong dân số Đại Ngụy, quyền quý chỉ chiếm hai ba phần, nhưng lại nắm hết bảy tám phần tài phú, trả lại một hai phần cho dân chúng thì có gì to tát chứ?”

Ngu Tử Khởi nghe xong đôi mắt sáng lên, có cảm giác như gặp được tri kỷ. Lúc nãy ông còn cảm thấy bất mãn vì vị điện hạ này khinh miệt thư tịch do thánh nhân để lại, nhưng ngay thời khắc này, ông hận không được ngay lập tức được cùng vị điện hạ này đàm đạo.

Vẻ mặt của ông khiến Hà Tương Tự và Lận Ngọc Dương chỉ có thể nhìn nhau cười khổ.

Cũng may đúng lúc này thiên tử Đại Ngụy Triệu Nguyên Tư kịp thời lên tiếng:

“Con nghĩ như vậy không có nghĩa là quyền quý Đại Ngụy của chúng ta cũng nghĩ như vậy. Trẫm là thiên tử, nhưng nếu quyền quý thiên hạ đều bất mãn trẫm thì trẫm cũng sẽ rất đau đầu. Hiện tại Đại Ngụy tạm không thể động chạm vào lợi ích của quyền quý, dưới tình hình này, nên khiến dân cường bằng cách nào? Đây mới chính là điều trẫm muốn hỏi, nếu con trả lời được, trẫm sẽ cho phép con không cần đi cung học nữa, ngoài ra còn cho thêm con một lời hứa, ngược lại, con cứ ngoan ngoãn đến cung học hàng ngày cho trẫm.”

Vừa dứt lời, Ngu Tử Khởi vì đã có thiện cảm với Triệu Hoằng Nhuận nên không kìm được nói:

“Bệ hạ nói như vậy có phải hơi hà khắc không? Bát điện hạ tuy cơ trí, nhưng dù sao cũng chỉ là một thiếu niên mười bốn tuổi, câu hỏi của bệ hạ, vi thần phí gần bốn mươi năm cuộc đời, đọc hơn trăm quyển di thư thánh hiền vẫn khó có thể trả lời, bệ hạ hà tất làm khó điện hạ?”

“Không làm như vậy thì hoàng bát tử làm sao chịu ngoan ngoãn đi cung học? Tên Ngu Tử Khởi này thật là…”

Thiên tử Đại Ngụy dở khóc dở cười nhìn vị đại thần trung thư này, lại nghĩ, ban đầu người cố tình nhảy ra làm khó nhi tử của trẫm là ngươi, bây giờ người giúp cầu xin cũng là ngươi, rốt cuộc ngươi đứng về phía nào?

Triệu Nguyên Tư âm thầm lắc đầu, phớt lờ Ngu Tử Khởi, nhìn chằm chằm vào Triệu Hoằng Nhuận hỏi:

“Dưới tiền đề không động chạm vào lợi ích của quyền quý, làm thế nào để khiến bách tính Đại Ngụy trở nên sung túc? Con, trả lời được không?”

“Chuyện này đơn giản thôi.” - Triệu Hoằng Nhuận nhẹ nhàng đáp.

“Chuyện này... mà đơn giản?!”

Dù là thiên tử Đại Ngụy hay ba vị đại thần trung thư đều bị câu nói của Triệu Hoằng Nhuận làm cho kinh ngạc ngẩn người.

Bỗng chốc trong điện im phăng phắc, chỉ nghe tiếng Triệu Hoằng Nhuận vô tư nói:

“Để con cho một ví dụ. Ví như tài phú của giới quyền quý là tiền trong túi trái của phụ hoàng, còn tiền của tử dân Đại Ngụy là tiền trong túi phải của phụ hoàng, phụ hoàng không muốn lấy tiền bên túi trái bỏ vào bên túi phải, mà lại muốn tiền bên túi phải tăng thêm, như vậy chỉ có một cách.”

“Cách gì?” - Triệu Nguyên Tư không kìm được kích động hỏi.

Triệu Hoằng Nhuận nhìn thiên tử Đại Ngụy, bình tĩnh trả lời:

“Lấy tiền của người khác, bỏ vào túi phải của phụ hoàng!”

“Hoang đường!”

Thiên tử Đại Ngụy nghe xong lập tức cảm thấy thất vọng, không vui nói:

“Không lẽ trẫm lại đi cướp đoạt tài phú của kẻ khác sao?”

Chưa dứt lời, Ngu Tử Khởi vội vàng lên tiếng:

“Bệ hạ xin khoan đã!”

Triệu Nguyên Tư kinh ngạc nhìn Ngu Tử Khởi, phát hiện hắn đang vô cùng kích động nhìn Triệu Hoằng Nhuận, vừa ngạc nhiên vừa vui mừng hỏi:

“Ý của điện hạ, là từ nước khác?”

Triệu Nguyên Tư nghe xong mới ý thức được là mình đã hiểu lệch lạc.

Quả thật, thiên hạ này ngoài Đại Ngụy ra vẫn còn những quốc gia khác. Nếu nghĩ được cách để lấy tài phú của quốc gia khác về, rõ ràng không cần động chạm vào lợi ích giới quyền quý bổn quốc cũng có thể khiến bách tính quốc dân trở nên sung túc. Nhưng, đâu thể nào trực tiếp động binh đi cướp? Như vậy Đại Ngụy chắc chắn sẽ trở thành tấm bia khiến các quốc gia khác liên kết tấn công, hại nhiều hơn lợi.

“Cụ thể thi hành như thế nào?” - Ngu Tử Khởi đã đưa ra nghi vấn trong lòng của tất cả mọi người trong điện, ông không cho rằng Triệu Hoằng Nhuận sẽ đề ra phương pháp trực tiếp động binh đao không có chút kiến thức này.

“Mậu dịch! Bằng cách mua bán giữa các quốc gia với nhau!”

“Giao dịch với nước khác?”

Ngu Tử Khởi dần bình tĩnh trở lại:

“Năm xưa Đại Ngụy cũng từng giao dịch với nước khác... nhưng vẫn chưa thấy có lợi ích gì.”

“Các người đã làm như thế nào?”

Ngu Tử Khởi trả lời theo sự thật:

“Có một năm Vệ Quốc thiếu lương thực, quốc quân nước đó phái sứ thần đến Đại Ngụy, xin bệ hạ viện trợ lương thực, để đáp trả, Vệ Quốc tặng cho Đại Ngụy một số ngựa tốt, một số vàng bạc châu báu ngọc ngà, mười mỹ nữ...”

“Mỹ nữ đâu?” - Bất thình lình, Triệu Hoằng Nhuận cười híp mắt chen vào hỏi.

Ngu Tử Khởi không ngờ bị hỏi như vậy, trả lời theo phản xạ:

“Tất nhiên là đưa vào cung...”

Nói đến đây ông mới bừng tỉnh, lén lút nhìn thiên tử Đại Ngụy, thấy mặt thiên tử Đại Ngụy dường như đang bao trùm một luồng khí đen.

“Điện hạ chơi xỏ mình!”

Liếc nhìn Triệu Hoằng Nhuận cười vô tâm, Ngu Tử Khởi đau khổ tột cùng.

***

(1) Câu: Ngựa con.